Metabolizma Nedir?
Metabolizma, vücudun solunum ve sindirim gibi temel işlevlerini yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu enerjinin, yiyecek ve içeceklerdeki besin moleküllerini parçalayarak enerjiye dönüştürdüğü kimyasal süreçtir.
Metabolizma Hızı Neden Önemlidir?
Metabolizma hızı, kilo dengesinin en büyük belirleyicisidir. Hızlı çalışan sistem, yiyecekleri depo etmeyerek enerji olarak kullanır. Yavaş çalışma şekli ise yiyeceklerin depolanması dolayısı ile kilo oranında bir artış görülmesine katkı sağlar.
Metabolizma hızına etki eden faktörler nelerdir?
Metabolizma hızı yaş , cinsiyet, beslenme alışkanlıkları , fiziksel aktivite , kronik hastalıklar ve ilaçlarla ilintilidir. Bu durumların faklılık göstermesi ile metabolizma hızı artabilir ya da azalablir.
Bu etmenlerden en etkini yaştır. Bebeklik ve çocukluk döneminde metabolizma çok hızlı çalışır. Yaş aldıkça metabolik hız da yavaşlamaya başlar.
Cinsiyet metabolik hızı etkileyen bir diğer etkendir.Bu durum hem genetik yapıdan , hem de kadın ve erkeklerin yaşam farlılığından kaynaklanmaktadır. Genetik olarak hormon ve kas yapılarından dolayı erkeklerin metabolizması daha hızlıdır.
Bazı kronik hastalıklar (haşimato , diabet gibi ) ve kullanılan bazı ilaçlar metabolik hız üzerinde etkilidir. Kimi ilaçlar hızı yavaşlatırken , kimi ilaçlar hızlandırmaktadır.
Metabolizma hızındanda kişiye bağlı en önemli faktörler ise besleme alışkanlığı ve fiziksel aktivitedir. Beslenme içeriği , öğün saatleri , su tüketim miktarı ,kullanılan baharatlar beslenme alışkanlığını oluşturur ve metabolik hıza etki eder.
Fiziksel aktivite kas artışını desteklemesi sebebiyle matabolizmayı hızlandırır. Bu sebeple düzenli eğzersiz her daim önemlidir.
Metabolizmayı Hızlandıran Besinler Nelerdir?
Metabolizma hızlandırıcı yiyecekler kişiye bağlı olarak farklılaşabilir. Yapılan araştırmalara göre zencefil, acı biber, tarçın , sirke, yeşil çay , mate çayının metabolizma hızlandırma etkisi bulunmaktadır.
Özellikle protein (et ürünleri-yumurta-süt ürünleri) tüketimi sindirimi sırasında vücut büyük bir enerjiye ihtiyaç duyacağı ve bu enerji, metabolizma tarafından depo edilecek olan kaloriler kullanılarak elde edileceği için metabolizmayı hızlandırır.
Bir diğeri ise lifli yiyeceklerdir (sebze ve meyveler). Lifli besinler zor sindirilir ve sindirim sırasında fazla enerji harcanması sağlar. Böylelikle bazal metabolizma hızlandırma yollarından birisi olur.
Kimyon, biberiye, kekik, zerdeçal benzeri baharatlar metabolizma hızlandırıcıdır.
Metabolizma Hızlandırıcı Diğer Faktörler Nelerdir?
Uyku, stres ve su tüketimi de metabolizma hızlandırıcı faktörlerdendir.
*İhtiyaçtan fayda ya da az uyumak metabolizma hızının yavaşlamasına sebep olabilir.
*Aralıklar ile oluşan stres metabolizma hızlandırma etkisine sahipken uzun süre stres altında bulunma metabolizma hızını yavaşlatır.
*Yapılan araştırmalar düzenli miktarda ve vücudun ihtiyaç duyduğu oranda su tüketiminin metabolizmayı hızlandırdığını ortaya koyar.
