Beslenme ve Diyet

Beslenme ve diyet bölümümüzde bireylere sağlıklı bir yaşam için doğru beslenme adımları öğretilmektedir. Beslenme; büyüme, yaşamın sürdürülebilmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır. Beslenme yetersizliği ve dengesizliği, bazı hastalıkların oluşmasında doğrudan, bazı hastalıkları ise dolaylı olarak etkileyen bir faktördür. Bu hastalıkların başında obezite (şişmanlık) gelir.

Obezite; günümüzde tüm dünyayı tehdit eden bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Obezite beraberinde birçok metabolik hastalığı da beraberinde getirebilir. Bu hastalıkların önlenmesinde, tedavisinde ve hastalık sonrası dönemde kişiye özel olarak düzenlenen yeterli ve dengeli beslenme planının sağladığı fayda tartışmasız kabul edilmektedir. Beslenme ve Diyet bölümü sadece kişileri zayıflatmada değil, aynı zamanda kilo alamama (anoreksiya, malnütrisyon, bulimia vb.) durumunda da oldukça önemlidir. Bunun yanında diyabet, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları, kanser ve böbrek hastalıkları gibi farklı hastalıklarda da beslenme büyük bir role sahiptir.

Özel Akdeniz Hastanesi Beslenme ve Diyetetik bölümü olarak sizlere kanıta dayalı uygulamalar ve hastanın tercihlerine saygı prensiplerinden ödün vermeyen bir yaklaşım benimseyerek, hastalıklarda bireye özgü diyet programları konusunda hizmet vermekteyiz. Bu hedef için multidisipliner bakış açımız ile polikliniğimize gelen danışanlarımızın ilk seansında kişinin beslenme alışkanlıklarını ayrıntılı olarak gözden geçiriyoruz. Prosfesyonel vücut analiz cihazlarımızla; vücut yağ, kas, su oranı ve mevcut yağın vücuttaki dağılımını tespit ediyoruz. Ardından aldığımız beslenme öyküsü, yaş, boy, cinsiyet, fiziksel aktivite ve kan bulguları doğrultusunda ''kişiye özel bir beslenme tedavisi'' planlayarak, düzenli olarak takip ediyoruz.

Bölümümüzde bizi öne çıkaran diğer bir önemli nokta ise Avrupa Parenteral ve Enteral Beslenme Derneği tarafından geliştirilen NRS 2002 formunu kullanarak yatan tüm hastalarımızı malnütrisyon (vücut için gerekli olan, vitamin, mineral, protein ve benzeri maddelerin yetersiz alınmasından doğan klinik durum) riski açısından tarayıp gerekli olan beslenme tedavisini planlayarak, takip etmemizdir. Ayrıca yatan hasta servislerimizde tedavi gören hastalarımıza, gerekli görüldüğü durumlarda hastalıklarına özel diyet programları düzenleyerek, yatış yaptıkları süre boyunca menülerinin düzenli bir şekilde planlanması ve diyetleriyle ilgili eğitim hizmeti sağlamaktayız.

 

KORUYUCU BESLENME

 

Çocukluk Çağı Beslenmesi: Yetişkinlerde karşılaştığımız birçok hastalığın tohumlarının çocukluk çağında atıldığını biliyor muydunuz? Çocuğunuza ne kadar doğru bir beslenme eğitimi veriyorsunuz? Okulda beslenmesi doğru yönlendiriliyor mu? Eğer kafanızda soru işaretleri varsa beslenme ve diyet departmanımızdan çocuğunuza, hayatın erken dönemlerinden itibaren nasıl bir beslenme verebileceğinizle ilgili danışmanlık alabilirsiniz.

Ergenlik Çağı Beslenmesi: Ergenlik dönemi, çocukların fiziksel özelliklerini en çok önemsedikleri dönemlerden biridir. Bu yaşlarda eğer doğru yönlendirilmezlerse kulaktan dolma yanlış bilgileri güzellik uğruna uygulayabilirler. Oysa hala büyüme ve gelişme çağındalar ve yanlış beslenme sistemleri ileride dönüşü olmayan, kalıcı hasarlara neden olabilir. Ergenlik çağındaki çocuğunuzda bu tarz eğilimler gözlemliyorsanız, hastanemiz beslenme ve diyet bölümünden danışmanlık alabilirsiniz.

Gebelik Dönemi Beslenmesi: Gebe kalmayı mı planlıyorsunuz ya da gebe olduğunuzu yeni mi öğrendiniz? Gebeliğiniz süresince hem bebeğin sağlıklı gelişimini sağlamak, hem olması gerekenden fazla kilo almamak, hem de emziklilik döneminizde yapmanız gereken beslenme değişiklikleri ile ilgili departmanımızdan danışmanlık alabilirsiniz.

Emziklik Dönemi Beslenmesi: Bebekleriyle yeni bir hayata başlayan siz annelerimizin hem bebeklerinize daha sağlıklı süt verebilmeniz hem de bu süreçte kilo almamanız için sağlıklı beslenme programı ile ilgili departmanımızdan danışmanlık alabilirsiniz.

 

 

 

TEDAVİ EDİCİ BESLENME

 

Diyabet/Gebeliğe Bağlı Diyabet: Kan şekerinizi kontrol altında tutmak, ideal kilonuzu korumak ve şeker hastalığına bağlı oluşabilecek diğer hastalıkları engelleyebilmek için kişiye özel planlanmış tıbbi beslenme tedavisidir.

Kalp Hastalıkları: Kolesterol ya da kan yağları yüksekliğinde, besinlerle aldığınız kolesterol ve yağı diğer besin öğelerinin alım dengesini bozmadan kontrol altında tutmak için gerekli olan tıbbi beslenme tedavisidir.

Böbrek Hastalıkları: Böbreklerinizdeki harabiyet düzeyine bağlı olarak, biyokimyasal sonuçlarınız doğrultusunda, size özel olarak planlanan tıbbi beslenme tedavisidir.

GUT: Ürik asit düzeyinizi ideal seviyede tutmak amacıyla planlanmış pürinden sınırlı tıbbi beslenme tedavisidir.

 

BESLENME BOZUKLUKLARI (MALNUTRİSYON): Bebeklik ya da yetişkinlik döneminde yanlış beslenme uygulamasına ya da bir hastalığa (kanser, AİDS, barsak hastalıkları vb.) bağlı ortaya çıkabilen bir durumdur. Kişinin tükettiği – tüketebileceği miktarlar ve ihtiyaçları arasında bir denge oluşturmaya yönelik tıbbi beslenme tedavisidir.

 

OBEZİTE (ŞİŞMANLIK): Dünyada ve ülkemizde gittikçe artan bir hızla hayatımıza giren hastalık olan şişmanlık bizleri ne yazık ki sadece fiziksel olarak değil, kronik birçok hastalığı davet etmesiyle metabolik olarak da sıkıntıya sokmaktadır. Şişmanlık, besinlerle alınan enerji miktarı ile enerji harcanması arasındaki kronik dengesizliğe bağlı olarak vücut yağ kütlesinin, yağsız kütleye oranının aşırı artması sonucu boya göre ağırlığın arzu edilen düzeyin üzerine çıktı multifaktöriyel bir hastalıktır. Şişmanlık mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.

Şişmanlığın teşhisinde birçok yöntem kullanılmaktadır. Bunlar arasında en pratik ve sık kullanılan yöntem Beden Kitle İndeksi (BKI) adını verdiğimiz formüldür. Bu formüle göre beden ağırlığınız hakkında bir fikir edinmek için ağırlığınızı (kg), boyunuzun metre cinsinden karesine (m²) bölüp aşağıdaki skalada hangi bölüme girildiğine bakılması yeterlidir.

BKI Ağırlık(kg) / Boy (m²)

 

BKI DEĞERLERİ;

18,9 kg/ m² 'nin altında olanlar – ZAYIF

19-24,9 kg/m² 'nin arasında olanlar – NORMAL

25-29,9 kg/m² 'nin arasında olanlar – TOPLU (HAFİF ŞİŞMAN)

30-34,9 kg/m² 'nin arasında olanlar – ŞİŞMAN (OBEZ) (SAĞLIK AÇISINDAN RİSKLİ)

35- üzeri olanlar – AŞIRI ŞİŞMAN (SAĞLIK AÇISINDAN ÇOK RİSKLİ)

 

KİLO ALAMAMA VE BESLENME BOZUKLUKLARININ TEDAVİSİ

Beslenme bozukluğu ve dengesizliğiyle kilo almanın yanında kilo alamama gibi problemlerde görülmektedir. Anoreksiya ve bulimia gibi beslenme problemleri ile de sağlıklı beslenme programları ve destek tedavilerle etkin bir şekilde mücadele edilmektedir.

 

Metabolizma Nedir?

Metabolizma, vücudun solunum ve sindirim gibi temel işlevlerini yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu enerjinin, yiyecek ve içeceklerdeki besin moleküllerini parçalayarak enerjiye dönüştürdüğü kimyasal süreçtir.

 

Metabolizma Hızı Neden Önemlidir?

Metabolizma hızı, kilo dengesinin en büyük belirleyicisidir. Hızlı çalışan sistem, yiyecekleri depo etmeyerek enerji olarak kullanır. Yavaş çalışma şekli ise yiyeceklerin depolanması dolayısı ile kilo oranında bir artış görülmesine katkı sağlar.

 

Metabolizma hızına etki eden faktörler nelerdir?

Metabolizma hızı yaş , cinsiyet, beslenme alışkanlıkları , fiziksel aktivite , kronik hastalıklar ve ilaçlarla ilintilidir. Bu durumların faklılık göstermesi ile metabolizma hızı artabilir ya da azalablir.

Bu etmenlerden en etkini yaştır. Bebeklik ve çocukluk döneminde metabolizma çok hızlı çalışır. Yaş aldıkça metabolik hız da yavaşlamaya başlar.

Cinsiyet metabolik hızı etkileyen bir diğer etkendir.Bu durum hem genetik yapıdan , hem de kadın ve erkeklerin yaşam farlılığından kaynaklanmaktadır. Genetik olarak hormon ve kas yapılarından dolayı erkeklerin metabolizması daha hızlıdır.

Bazı kronik hastalıklar (haşimato , diabet gibi ) ve kullanılan bazı ilaçlar metabolik hız üzerinde etkilidir. Kimi ilaçlar hızı yavaşlatırken , kimi ilaçlar hızlandırmaktadır.

Metabolizma hızındanda kişiye bağlı en önemli faktörler ise besleme alışkanlığı ve fiziksel aktivitedir. Beslenme içeriği , öğün saatleri , su tüketim miktarı ,kullanılan baharatlar beslenme alışkanlığını oluşturur ve metabolik hıza etki eder.

Fiziksel aktivite kas artışını desteklemesi sebebiyle matabolizmayı hızlandırır. Bu sebeple düzenli eğzersiz her daim önemlidir.

 

Metabolizmayı Hızlandıran Besinler Nelerdir?

Metabolizma hızlandırıcı yiyecekler kişiye bağlı olarak farklılaşabilir. Yapılan araştırmalara göre zencefil, acı biber, tarçın , sirke, yeşil çay , mate çayının metabolizma hızlandırma etkisi bulunmaktadır.

Özellikle protein (et ürünleri-yumurta-süt ürünleri) tüketimi sindirimi sırasında vücut büyük bir enerjiye ihtiyaç duyacağı ve bu enerji, metabolizma tarafından depo edilecek olan kaloriler kullanılarak elde edileceği için metabolizmayı hızlandırır.

Bir diğeri ise lifli yiyeceklerdir (sebze ve meyveler). Lifli besinler zor sindirilir ve sindirim sırasında fazla enerji harcanması sağlar. Böylelikle bazal metabolizma hızlandırma yollarından birisi olur.

Kimyon, biberiye, kekik, zerdeçal benzeri baharatlar metabolizma hızlandırıcıdır.

 

Metabolizma Hızlandırıcı Diğer Faktörler Nelerdir?

Uyku, stres ve su tüketimi de metabolizma hızlandırıcı faktörlerdendir.

*İhtiyaçtan fayda ya da az uyumak metabolizma hızının yavaşlamasına sebep olabilir.

*Aralıklar ile oluşan stres metabolizma hızlandırma etkisine sahipken uzun süre stres altında bulunma metabolizma hızını yavaşlatır.

*Yapılan araştırmalar düzenli miktarda ve vücudun ihtiyaç duyduğu oranda su tüketiminin metabolizmayı hızlandırdığını ortaya koyar.